Op de schildercursus (Stichting Schildercursus Vlissingen) gaan we  beginnen met Clair obscur. Maar wat betekent Clair-obscur dan precies ? Na de digitale zoektocht op het web betekend Clair obscur voor mij een dramatische manier van belichten van het object waarbij je de extremen in licht weergeeft. De diepe donkere achtergrond laat het verlichte object geheel of gedeeltelijk opvallen op de voorgrond. Ik ga op zoek in mijn fotoarchief en kijk welke foto's hieraan kunnen voldoen. Ik verzamel meerdere foto's die in aanmerking komen voor mijn interpretatie van Clair Obscur. Na het  verzamelen kijk ik rustig over alle foto's heen. Ik beoordeel ze op compositie maar ga vooral op mijn gevoel af, welke vind ik leuk om te schilderen. Mijn zoontje bij de lantaarnpaal en de vakantiefoto v/d vuurvreter trekken me het meest aan.

Wordt het canvas of wordt het ander materiaal, en vooral welke afmeting gaat het worden ?

In de kast heb ik nog een canvas op voorraad van 60*80, dat lijkt me een geschikte ondergrond voor nu.

Ik neem de foto, open deze in een foto bewerkprogramma. De foto heeft een originele afmeting van 2438 pixels bij 3657  pixels. Oftewel een verhouding van 2:3. Wat ik nu in eerste instantie wil zien is welk gedeelte er daadwerkelijk op het canvas komt, want de verhoudingen van het canvas (3:4) en de foto (2:3) zijn niet gelijk. Ik selecteer de optie bijsnijden en verhouding 3:4. Het witte kader (3:4) geeft aan dat de hoofddoek en de vlam tegen de rand van het canvas aanzitten. Ervaring leert dat dit storend is op het schilderij. Het lijkt dan of je object net niet op je doek past, en het schilderij verliest qua compositie zijn kracht. Ik moet dus met een andere oplossing komen of een andere verhouding van ondergrond zoeken.

Het besluit wordt om de foto digitaal aan te passen zodat de compositie past in een 3:4 verhouding.

Daarvoor voegen we randen toe aan de foto. een rand van 200 pixels aan de rechterzijde.

Met kopiëren en plakken vullen we het nieuwe stuk op met dezelfde achtergrond.

Het is niet nodig om een naadloze perfecte foto op te leveren, in je schilderij kun je later de oneffenheden gewoon  weg schilderen. De rechterkant krijgt er dus een strook donker bij. na een beetje digitaal knippen en plakken probeer ik nogmaals de 3:4 verhouding bijsnijden. Nu heeft de vlam en de hoofddoek wat meer ruimte met de rand gekregen. De compositie van het schilderij is nu duidelijk een stuk beter.

Omdat ik het ontwerp over ga nemen van een foto, wil ik het deze keer met een raster gaan doen. Ik ga een raster op het canvas tekenen met potlood. Ik wil dat het raster van de foto overeenkomt met het raster van het canvas. Daarom pas ik de foto digitaal aan naar een formaat van 60*80 cm. Het digitale raster stel ik in op 2 cm, dus een hokje wordt 2*2 cm groot. Op het canvas zet ik een raster met potlood van 2 cm bij 2 cm. Het raster van de foto en het raster op het canvas komen nu overeen. Ik kan nu aan mijn schets beginnen.

Ik ga schetsen maar controleer de schets aan de hand van de hokjes.

Begin met een opvallend stukje, ik heb gekozen om te beginnen met de rechterhand. Teken vakje voor vakje de buitenranden na van je foto. Controleer regelmatig of je in het juiste vakje zit. en of alle vormen een beetje kloppen. Bij lange lijnen, markeren we het  begin en het eind, en proberen dan om een vloeiende lijn te schetsen. Soms lijkt de vorm op het doek nergens op als je net begonnen bent, maar als de tekening completer wordt en gedetailleerder begint het meestal toch op zijn plekje te vallen. Stop dus niet voortijdig maar maak de schets in zijn geheel af. Ik arceer de donkere gedeeltes en probeer alvast een middentoon en de extreme zwarte aan te duiden met de arcering. Ik gebruik een elektrische gum voor correcties omdat je dan niet zo hard op het canvas hoeft te drukken als met een regulier rubberen gum. Ik schakel regelmatig over naar de grijswaardes van de foto, of speel met het contrast en belichting van de foto om onduidelijke lijnen toch duidelijk te krijgen. ik kreeg de tip dat het gordijn wel erg de aandacht trok en dat het zonder gordijn mooier zou zijn. Ik heb het gordijn er wel ingezet maar ga het inderdaad proberen om het wat donkerder en minder opvallend te maken.

Allereerst nagedacht over de witte waas die de vlam in de rechterhand geeft. Ik wou het proberen met een acryl spuitflesje. Dat ging geheel fout het werd een immense waas, doordat het flesje een groter bereik had dan verwacht. Vervolgens drupte er ook nog een druppel in de witte waas. Kortom toen het opgedroogd was kon ik het gordijn en grote gedeeltes van het schilderij weer opnieuw schilderen. Toch ben ik blij met zulke ongelukjes, of dingen die achteraf niet gelukt zijn, immers het was toch weer een wijze les. Volgende keer beter afdekken, maar vooral beter overwegen of het wel verstandig is. Na zo'n (domme) actie kun je altijd weer corrigeren dus wees niet teleurgesteld als iets niet precies wordt zoals je in gedachte had. je kunt er altijd weer een nieuwe laag overzetten. En wie niet waagt, die niet wint. dus gewoon proberen en je neus stoten is de boodschap :-)

Na het overschilderen van het gordijn en en andere leegtes begonnen met het opzetten van de kleur. Ook hier gaat het nooit naar mijn zin de eerste keer. Het is of te fel of te licht of de kleur komt toch niet goed overeen. Je zet de kleur op en blijft daarna net zolang corrigeren totdat je tevreden bent. Geef niet op als het er niet correct uitziet en stop niet voortijdig met het idee dat het niets wordt, meestal komt het uiteindelijk toch wel goed. Doordat je ziet wat er niet klopt kun je er ook op anticiperen en veranderingen aanbrengen. Ga regelmatig even een paar stappen achteruit zodat je je schilderij goed kunt overzien. Meestal is dat kleine storende dingetje helemaal niet relevant op een grotere afstand. Als het echt niet meer lukt en het wordt een knoeiboel dan kun je altijd stoppen en de volgende dag weer een poging wagen, dit helpt ook vaak, spreek ik uit ervaring :-)

Het is geen eenvoudige opgave moet ik eerlijk zijn. Huidskleur is meestal geel mengen met rood zodat je een oranje krijgt waar je een klein beetje blauw aan toevoegt. Daarna wit  toevoegen totdat het een huidskleur heeft. Echter deze huid is constant zoeken naar een passende waarde rood. Voor de schaduw partijen meng ik wat groen (complementaire kleur) in het rood en vul daar de donkere partijen mee in. Of ik gebruik een donkere paars voor de donkere plekken. Dan beetje bij beetje maar  rode toetsen proberen, zoals magenta, karmijn en andere rode tinten. Voor de midden tinten meng ik wat geel door het rood zodat het wat oranje word. de lichte partijen met veel titaanwit en primair geel. ik merk dat ik de natte acryl veel aan het uitvegen/mengen ben met mijn vinger. ik krijg de vlam en de aangrenzende halo aan de rechterzijde niet voor elkaar

Ik neem het schilderij mee naar de schildercursus (Stichting Schildercursus Vlissingen) om hulp te vragen omtrent de vlam aan de rechterzijde. Mijn gedachte was hoe natter de verf, hoe transparanter hij wordt en dat zou dan goed uitkomen voor een halo waar de achtergrond doorheen schijnt. maar als ik dat doe dan krijg ik steeds meer een smeerderige waas i.p.v. een halo. Het tegenovergestelde blijkt waar. Met een droge kwast met weinig verf de halo aanzetten en naar buiten bewegen. Omdat de kwast weinig verf bevat ontstaat en een halo-achtige gloed. super! weer wat geleerd :-) tevens geeft men aan dat het felle witte van de vlam op de foto niet goed overkomt als vuur op het schilderij. Aanbevolen wordt om geel, oranje en rode tinten in het vuur te verwerken. Daardoor lijkt het inderdaad meer op vuur. De vlam is stukken beter en ik ben weer tevreden :-) daarna werk ik het gordijn nog wat bij en vernis het eindresultaat met glanzende vernis.