Sculptuur (FIJN)

1. Kleine leuke beeldjes van 10 a 30 cm met geringe beetjes klei.
2. Skelet is van dun ijzerdraad en met de hand te buigen.
3. Gering gewicht met kleine sokkel (Basis)
4. Kan grotendeels binnen gemaakt worden aan een bureau .
5. Geen mechanisme gereedschap nodig, fijn gereedschap is voldoende.

Sculptuur (GROF)

1. Wat grotere / zwaardere sculpturen, groter dan 30  cm
2. Skelet vereist grover ijzerdraad/tapeindes niet met hand te buigen.
3. Basis dient deugdelijk, stevig te zijn voor goede ondersteuning.
4. Werkbank, Bankschroef nodig voor werkzaamheden
5. Mechanisch gereedschap (Dremel, slijptol) of ijzerzaag
   

Ondanks dat deze sculptuur circa 35 cm hoog is valt deze voor mij onder de Grove sculpturen.

hieronder een algemene opsomming van wat (Grove) basis materialen die je nodig hebt.

Gebruik niet alleen een goed stofmasker maar ook alle benodigde beschermingsmiddelen voor de juiste taak uiteraard, zoals veiligheidsbril, gehoorbescherming, en beschermende kleding etc..

1. Zelfdrogende klei (v.b. Darwi classic, vermijd goedkope merken klei bij veel details)
2. Een stukje tapeind voor de basis ( meestal M6 tapeinde van ijzer en/of RVS.)
3. Stevig ijzerdraad om de gehele vlindervorm te bouwen . ( Ø 2,7 mm spandraad verzinkt )
4. Tyraps en (ijzer) binddraad Ø 0,7 mm om het frame aan elkaar te binden.
5. Textielverharder (zoals Paverpol of Pretex) en lappen.
6. Gereedschap voor het bewerken van het ijzerdraad, tangen, vijlen zagen etc..
7. Schuurpapier, Dremel, paar houtvijlen of een rasp is wel handig.
8. Hout voor de sokkel, en materialen om hout te zagen, schuren en te bewerken.
9. regulier klus gereedschap zoals tangen, zaag hamer etc.
   

Een sculptuur maken van zelfdrogende klei. hoe doe je dat en hoe pak je dat aan. Probeer vooraf al te bedenken wat je eindresultaat gaat worden. Heeft de sculptuur bijvoorbeeld iets in zijn hand dan moet dat object vooraf al in het frame aanwezig zijn. Heeft het beeld zeer dunne gevoelige delen, bijvoorbeeld een hoedenrand of een rok dan moet dat tijdens het proces versterkt worden met doek en/of gaas. Uitgeharde klei breekt bij het minst en geringste, hoe gaan we dat voorkomen. Ik zal je proberen om mee te nemen in deze problemen en oplossingen. Let wel, ik ben geen professionele beeldhouwer, maar gewoon een enthousiaste ontdekker die dingen uitprobeert en die graag het plezier wil delen dat je hiermee kunt beleven.

Als je weet wat je wilt maken en hoe je dat gaat aanpakken begin dan met een schets op ware grootte. Als je een foto of afbeelding hebt, let dan op dat deze geen verkorting heeft, maar de ware proporties weergeeft. de ware proporties zijn belangrijk omdat we het skelet gaan afmeten a.d.h.v. de schets.

In dit geval heb ik alleen een idee hoe het ongeveer gaat worden, ik wil een beetje een elf/engel achtige  sculptuur met vlinderachtige vleugels, de vorm van de vleugel op de schets is een benadering voor welke richting ik op wil. De rechte hoeken van de vorm ga ik afronden omdat dat natuurlijker oogt, ook wil ik het precieze symmetrische niet overnemen omdat dat ook niet natuurlijk oogt. De vorm geeft me een idee welke kant ik op wil, maar is niet 100% leidend voor het eindresultaat.

Als eerste neem ik een werkplank. Een oude plank die een stevige ondergrond bied tijdens het maken van het beeld. Ik zet het beeld niet gelijk op zijn uiteindelijke sokkel omdat de werkplank vies word en veel te verduren heeft tijdens het werkproces (water, schuren, gereedschap, verf, lijm etc). Het hele sculptuur berust op een stuk tapeinde van M6. Aan de onderkant van de werkplank verzink ik een groot gat zodat ik een moer kan vastdraaien op het tapeinde. Het resterende tapeinde steekt circa 20 cm boven de werkplank uit. Aan de boven en onderkant doe ik een revet en zet het geheel vast met een sluitmoer (M6). Zie afbeelding rechts voor bevestiging tapeinde op de werkplank. Ik heb nu een stevige basis om verder te werken. Ik buig het tapeinde wat in een ronding naar voren zodat het lijkt of het geheel wat voorover hangt. Ik neem een stuk verzinkte spandraad van Ø 2,7 mm en begin met de omtrek van de vleugel. Zodra de omtrek van de vleugel naar mijn zin is leg ik die neer en buig ik een 2e spandraad in dezelfde vorm (Ik leg beide draden op elkaar om te vergelijken.) Zodra ze ongeveer gelijk zijn bevestig ik beide omtrekken vast op het tapeinde met tyraps en binddraad.  Ik buig wat kleinere stukjes spandraad in de vorm van driehoeken en vierkantjes en pas deze aan binnen de omtrek van de vleugel. Ik zet ze voor nu even vast met afplaktape. langzaam bouw ik de verschillende vlakjes op, en pas deze in elkaar. (zie afbeelding links) Ik volg meer mijn gevoel dan de vorm, de vorm is immers niet leidend.

Voor het hoofd heb ik een rondje gebogen van de spandraad en bevestigd aan de basis van het skelet.

Zodra ik alle vlakjes had ingedeeld naar mijn zin heb ik alles vastgezet met binddraad Ø 0,7 mm. Zodra alle vlakjes met elkaar verbonden zijn met binddraad begint het ook een wat steviger geheel te worden.

Uiteindelijk het hele skelet aan elkaar verbonden met binddraad.

Als volgende stap heb ik dunne repen stof geknipt van een oud hoeslaken. Nu ieder vakje met repen stof omwikkelt. Wikkel de repen strak om de spandraad heen tot dat het hele skelet bedekt is met strak omwikkelde repen stof. (zie afbeelding links).

Als alles omwikkeld is gaan we repen stof massief maken met textielverharder. Neem een kwast en dep op de repen stof en over alle spandraden. de repen stof nemen de textielverharder op dus dep een ruime hoeveelheid textielverharder op het skelet. Als alle repen doordrenkt zijn met textielverharder laat het dan minstens een dag drogen. Na drogen is het skelet hard, solide en stabiel.

Nu het skelet gereed en stevig is kunnen we klei aan gaan brengen.

Houd rekening met een meerdere dagen proces omdat je in lagen moet werken. 1 cm dikke kleilaag duurt ongeveer 1 dag om te drogen. Mijn ervaring is dat je het niet zo serieus moet nemen, maar als je echt te dik gaat werken droogt de binnenlaag niet meer, en verliest het beeld zijn stevigheid, dus dat is iets wat je zeker moet vermijden.

Stap 1 is alle openingen en gaatjes in het skelet op te vullen en te bedekken met klei en flink aan te drukken zodat de romp 1 massief geheel word. Dit goed laten drogen zodat de romp ferm en stevig wordt. De vleugels kun je ook alvast een laagje klei opzetten. Werk met iedere laag iets dichter naar het gewenste eindresultaat. Zoals je aan de afbeeldingen kunt zien lijkt het in het begin nog rommelig, maar de grove vormen worden zichtbaar.

Iedere dag beoordeel je de opgedroogde vorm, schuur je weg waar je ontevreden over bent en vul je klei bij waar je dat nodig vind. Bouw dagelijks lagen op richting het gewenste resultaat.

Nu het beeld zijn uiteindelijke vorm heeft kunnen we met de fijne details beginnen. In de loop van de jaren heb ik allerlei handige boetseergereedschap verzameld, maar vaak kom je ook net zo ver met je vingers, nagels, prikkers en ijzerdraad en zelf verzonnen tooltjes als gereedschap. De eindfase bestaat uit enkele dagen oneffenheden wegwerken met kleine beetjes klei en steeds fijner schuren. Zet tijdens iedere keer schuren a.u.b. een (goed) stofmasker op er komt echt heel wat poederstof vanaf, dus werk buiten of op een plek waar het stof geen kwaad kan.  Ik schuur ieder vlakje zodat het geheel wat vloeiender wordt. Het midden van het skelet vorm ik langzaam als een vrouwenlichaam. De bovenkant van de vleugels gebruik ik om een arm vorm weer te geven.

Het gezicht maak ik eivormig en het gelaat laat ik vlak. de heupen en benen boetseer ik vast aan het reeds bestaande skelet. zodra we klaar zijn schuren we alles nog een keer goed na. Als het beeld klaar is en niet zoveel minuscule details bevat, dan zet ik het meestal nog een paar keer in zijn geheel in de textielverharder. Gewoon een aantal lagen verharder op de boetseerklei schilderen. Deze lagen vormen een harde beschermlaag op de klei waardoor de regen er later minder door kan dringen

Nu kunnen we het eindresultaat gaan verven en afwerken. Er zijn uiteraard kant en klare potjes bronsverf in de winkel te koop. Echter het schilderen van het gehele beeld met een potje bronsverf geeft meestal een lelijk effect. Dan lijkt het meestal niet op een bronzen eindresultaat. Ik vind het mooier om zelf het bronze effect te creëren met wat meer moeite. Ik neem een (studentkwaliteit) zwarte acrylverf en maak daarmee het beeld geheel zwart. Laat de acrylverf goed drogen. Meestal is dit even schrikken maar het moet helaas als je een bronzen effect wil bereiken. Soms maak ik een mengeling van donker bruinen / donker groenen acryl en zwart om de donkere ondergrond te creëren, maar dat is een beetje uitproberen wat je zelf mooi vind. Daarna neem ik een potje Revell email color nr 94 (gold). Met een lapje om mijn vinger neem ik wat goudverf op. Smeer dit op een karton uit totdat er haast geen verf meer op de de lap zit. (droogverven) Als nagenoeg alle verf van de lap is wrijf ik vrij hard over het zwarte oppervalk van de sculptuur. Dit geeft een gouden gloed. Je kunt wat met de hoeveelheid verf op de lap spelen zodat het een mooi ongelijk effect wordt. Hier wrijf ik alleen het vrouwenfiguur in met de gouden gloed waardoor het lichaam nog beter zichtbaar wordt. Als alles klaar is zet ik de sculptuur nog 3 keer in de vernis voordat ik het buiten plaats. Daarna kun je er jaren van genieten :-)